Od 2 lutego 2021 roku zmianie ulegają stawki opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi dla nieruchomości zamieszkałych z 24 zł na 32 zł za osobę – dla mieszkańców od 1-5 osób, 30 zł za osobę – dla mieszkańców od 6 osób i więcej.
Zmiana opłaty podyktowana jest znacznym wzrostem kosztów utrzymania systemu, przede wszystkim kosztów odbioru i zagospodarowania odpadów. Inne istotne czynniki to wzrost ilości produkowanych odpadów i wprowadzenie kolejnych zmian przepisów prawa krajowego, do których realizacji zobligowane są wszystkie gminy. Od 1 kwietnia 2020 roku istnieje możliwość zwolnienia z części opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi dla właścicieli nieruchomości zabudowanymi budynkami mieszkalnymi jednorodzinnymi którzy zadeklarowali, że kompostują bioodpady stanowiące odpady komunalne w kompostownikach przydomowych. Od 1 lutego 2021 r. zwiększone zostało zwolnienie i będzie wynosiło 3 zł od osoby na miesiąc.
Co jest pokrywane z opłat za gospodarowanie odpadami komunalnymi?
System gospodarowania odpadami komunalnymi z mocy prawa musi się bilansować i samofinansować. Co oznacza, że zagospodarowanie odpadów może być finansowane wyłącznie z opłat mieszkańców. Wnoszone przez mieszkańców opłaty za gospodarkę odpadami komunalnymi oraz koszty odbioru i zagospodarowania są księgowane na wyodrębnionym rachunku bankowym. Środki te nie mogą być przeznaczone na sfinansowanie innych zadań niezwiązanych z gospodarką odpadami. Zgodnie z art. 6r ust. 2 ustawy, z pobranych opłat za gospodarowanie odpadami komunalnymi gmina pokrywa koszty funkcjonowania systemu gospodarowania odpadami komunalnymi, obejmujące:
- odbieranie, transport, zbieranie, odzysk i unieszkodliwianie odpadów komunalnych,
- tworzenie i utrzymanie punktów selektywnego zbierania odpadów komunalnych,
- obsługę administracyjną systemu,
- edukację ekologiczną w zakresie prawidłowego postępowania z odpadami komunalnymi.
Szacuje się, że w 2021 roku z terenu miasta odbierze się ponad 3 200 Mg odpadów niesegregowanych i 1 350 Mg selektywnie zebranych. Razem to ponad 4 550 Mg odpadów rocznie. W dniu 11.12.2020 roku nastąpiło otwarcie ofert do przetargu na: odbiór, transport zmieszanych i selektywnie zebranych odpadów komunalnych oraz odbiór, transport i zagospodarowanie selektywnie zebranych odpadów komunalnych, od właścicieli nieruchomości zamieszkałych z terenu miasta Przeworska, na 2021 rok. Została złożona tylko jedna oferta Przeworskiej Gospodarki Komunalnej Sp. z o. o. w wysokości 2 236 031,46 zł brutto.
Koszty zagospodarowania odpadów niesegregowanych wyniosą około 1 873 152 zł. Koszty odbioru odpadów niesegregowanych i selektywnie (wraz z zagospodarowaniem) zebranych wyniosłą ok. 2 559 150 zł. Koszty administracyjne systemu wyniosą ok. 86 500 zł. Łącza kwota systemu gospodarki odpadami 4 518 802 zł.
Szacowane koszty systemu na rok 2021 opiewają na kwotę ponad 4 518 000 zł, a szacunkowa liczba mieszkańców w systemie to 12 211 (na ok. 15 142 zameldowanych – stan na 31.12.2020 r.). Zmiana stawki opłaty na 32,00 zł od osoby na miesiąc dla mieszkańców 1-5 osób oraz 30,00 zł dla 6 i więcej mieszkańców nieruchomości pozwoli na zamknięcie i bilansowanie się systemu.
Po analizie i złożonych zmianach deklaracji za gospodarowanie odpadami komunalnymi wielu mieszkańców naszego miasta składa deklaracje pomniejszone o rzeczywistą liczbę mieszkańców, dzieje się tak ze względu na pracę za granicą, uczęszczanie dzieci do szkół ponadpodstawowych czy studentów wyprowadzających się do innych miast w związku z podjętą nauką czy pracą. W przypadkach, kiedy nastąpiła zmiana liczby osób, która ma istotny wpływ na wysokość opłaty m.in. urodzenia dzieci, wprowadzenie się nowych domowników niezameldowanych, powroty z zagranicy czy studiów powinna zostać złożona zmiana deklaracji w terminie do 10 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym nastąpiła zmiana. Niestety, spora grupa mieszkańców nie koryguje deklaracji, co powoduje mniejsze wpływy z opłat. A równocześnie wzrost opłat dla pozostałych mieszkańców. Biorąc pod uwagę rozbieżności w systemie przeprowadzane są kontrole, a w przypadkach uzasadnionych wątpliwości, co do danych zawartych w deklaracjach wysyłane są wezwania do zgłoszenia się do urzędu w celu wykazania stanu zgodnego z rzeczywistością.
Na wzrost kosztów odbioru i zagospodarowania odpadów gmina nie ma w praktyce znaczącego wpływu. Koszt wyliczany jest na podstawie cen odpadów na składowisku i instalacjach oraz odbiorem i zagospodarowaniem odpadów wg złożonej oferty przetargowej.
Wzrost ilości odpadów odebranych od mieszkańców i zebranych w Punkcie Selektywnych Odpadów Komunalnych (PSZOK)
Zasadniczy wpływ na koszty związane z funkcjonowaniem systemu ma ilość wytworzonych i odebranych odpadów komunalnych z terenu miasta. Analiza wskazuje, że ilość odebranych odpadów niesegregowanych minimalnie spada (spowodowane jest to wyłączeniem nieruchomości niezamieszkałych z systemu od 1 kwietnia 2020 roku), jednakże selektywnie zebranych sukcesywnie zwiększa się w stosunku do lat poprzednich.
W roku 2020 zebrano odpadów selektywnych (m.in. typu papier, szkło, metale, tworzywa sztuczne) ok. 550 Mg. Odpady BIO zrosły rok do roku o ponad 540 Mg, odpadów wielkogabarytowych przybyło ponad 85 Mg. Wzrastają także koszty zagospodarowania odpadów selektywnie zebranych np. średni koszt zagospodarowania odpadów wielkogabarytowych wyniesie w 2021 roku 1 600 zł za tonę, koszt przeterminowanych leków to 10 584 zł za tonę, koszt zagospodarowania opon wyniesie w 2021 roku 864 zł za tonę, a koszt odbioru transportu i zagospodarowania odpadów biodegradowalnych wyniesie 993,60 zł za tonę. Pomimo wzrostu cen, coraz trudniej jest zagospodarować te i inne odpady, którymi nie są zainteresowane przedsiębiorstwa zajmujące się recyklingiem. Ilość tych odpadów niestety drastycznie rośnie, co przekłada się na duże koszty z tym związane.
Od 2017 roku Gmina Miejska Przeworsk na mocy porozumienia zawartego z Gminą Leżajsk korzysta z możliwości przetwarzania i zagospodarowania odpadów komunalnych z terenu miasta Przeworska w instalacji komunalnej w Giedlarowej, wchodzącej w skład zakładu komunalnego „Stare Miasto – Park” Spółka z o. o., Wierzawice 874 w Leżajsku. Od 1 stycznia 2021 roku nastąpił wzrost ceny za zagospodarowanie odpadów komunalnych do 585,36 zł brutto za tonę.
Wzrost kosztów za zagospodarowanie odpadów komunalnych, na które miasto nie ma wpływu
W Dzienniku Ustaw z dnia 5 kwietnia 2017 r. poz. 723 opublikowano rozporządzenie Rady Ministrów zmieniające rozporządzenie w sprawie opłat za korzystanie ze środowiska. Rozporządzenie to spowodowało istotny wzrost opłat tzw. marszałkowskich za składowanie odpadów komunalnych, które muszą ponieść instalacje komunalne. Rozporządzenie podniosło opłatę za składowanie odpadów komunalnych niemal sześciokrotnie. Warto przypomnieć, że w 2007 roku stawka ta wynosiła 16 zł za tonę. Tymczasem w 2018 roku koszt ten wyniósł 140,00zł, w 2019 roku 170,00 zł, w 2021 roku 270,00 zł za tonę. Jest to 62 % wzrost w stosunku do roku 2019. W ciągu 13 lat opłata wzrosła o 254 zł.
Wzrost kosztów, na które miasto nie ma wpływu: płacy minimalnej, energii itp.
Wzrost kosztów funkcjonowania systemu m. in. ceny energii elektrycznej, cen paliw, aktualizacji i obsługi oprogramowania informatycznego SOFTRES, wzrost wynagrodzenia minimalnego w kraju. Na znaczący wzrost opłat za zagospodarowanie odpadów komunalnych wpływ ma wiele innych czynników, niezależnych od właścicieli instalacji komunalnych. Do podwyżek na składowiskach przyczyniły się rządowe obostrzenia wprowadzone po pożarach wysypisk i magazynów składujących odpady. Przedsiębiorstwa zmuszone zostały do poniesienia wysokich kosztów związanych z zainstalowaniem wielu nowych zabezpieczeń, systemów przeciwpożarowych i systemów monitoringu. Ponadto brak jest wystarczających ilości kompostowni odpadów zielonych oraz spalarni odpadów. Na wzrost kosztów funkcjonowania przedsiębiorstw zajmujących się zagospodarowaniem, odbiorem i transportem odpadów komunalnych mają wpływ znaczące wzrosty płac, wynagrodzenia minimalnego, wzrosty cen paliw i energii. Niestety miasto nie ma na te koszty żadnego wpływu.
